گفتگویی که فرصت فکر کردن میطلب (برای مطالعه) . "آی‌اس‌آی " قاتل دانشمندان ایرانی
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ضمن تشریح اهداف آموزش عالی در کشور و ترسیم میسرهای رسیدن به این هدف‌ها، برخی انتقادات را نسبت به رویه‌های فعلی بیان کرد.
به گزارش فارس، "اگر دانشگاه‌مان اداره نشود، کارمان زار است. دانشگاه؛ تمام مسائل به دست دانشگاه است. یعنی این 2 تا قطب دانشگاه و روحانی همه مقدرات مملکت تو مشت اینهاست. دانشگاهی، دانشجو، چه دانشجوی قدیمی، چه دانشجوی جدید. همه مسائل توی دست اینها باید حل بشود. اینها قوه متفکره یک ملت هستند. اگر دانشگاه را ما سست بگیریم و از دست ما برود، همه چیزمان از دستمان رفته است. یک مسئله‌ای است که نباید شما بنشینید که من عمل بکنم؛ و نه من هم باید بنشینم که شما تنها، ما هر 2 باید دست به دست هم بدهیم، آنقدری که من می‌توانم من انجام بدهم آنقدری که شما می‌توانید شما انجام بدهید.... "
"... باید آنهایی که به این کشور علاقه دارند، آنهایی که به این ملت علاقه دارند، آنهایی که خودشان وابسته نیستند و خدمتگزار ابرقدرت‌ها نیستند، آنها همت کنند به اینکه دانشگاه را یک مرکزی درست کنند که مرکز علم و تهذیت باشد که همه تخصص‌ها در خدمت خود کشور باشد؛ نه اینکه متخصص بشود و با آن تخصصش ما را به دامن آمریکا بکشد. متخصص بشود و با آن تخصصش به کشور ما ضربه وارد کند هر چه متخصص بدتر آن کسی که مذهب نشده است و آن کسی که برای کشور خودش احساس نگردد که من برای این کشور هستم و از این کشور، من استفاده کرده‌ام و استفاده علمی را باید به این کشور تحویل بده، اگر این احساس نباشد و این باور نباشد دانشگاه بدترین مرکزی است برای اینکه ما را به تباهی بکشد. "
مطالب بالا سخنان بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی است که بر اهمیت دانشگاه‌ها و بر لزوم توجه به مسائل مرتبط با دانشگاه‌ها تاکید دارد. وجود همین اهمیت مسئولیت افراد مرتبط با بخش آموزش عال کشور را صد چندان می‌کند.
با توجه به اهمیت آموزش عالی و لزوم نقد اقدامات انجام شده برای ترسیم آینده‌ای بهتر به سراغ ابراهیم فیاض عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران رفتیم و در گفت‌وگویی مشروح با وی نظام آموزش عالی در ایران را آسیب شناسی کردیم.
ابراهیم فیاض در ابتدای این گفت‌وگو به تشریح اهداف آموزش عالی در کشور پرداخت و میسرهای رسیدن به این هدف‌ها را ترسیم کرد.
* باید جهان را وارد ایران کرده و ایرانی‌اش کرد
فیاض در این زمینه با بیان اینکه کل مسئله این است که باید جهان را وارد ایران کرده و ایرانی‌اش کرد و از این طریق ایران را پیشرفته کنیم، گفت: اکنون آموزش عالی کاملا بر عکس حرکت می‌کند و ایران را نوکر جهان کرده است.
* ارسال مقالات دانشگاهیان برای ISI خلاف منافع ملی و امنیت ملی است
وی با اشاره به ارسال مقالات دانشگاهیان ایرانی برای ISI اظهار داشت: ما با این اقدام تحقیقات‌مان را برای آنها می‌فرستیم و کارهای علمی و پژوهشی انجام شده در کشور را تبدیل به مقاله کرده و برای آنها ارسال می‌کنیم و عملکردی این چنینی کاملا خلاف منافع ملی و امنیت ملی است.
* ISI قاتل دانشمندان ایرانی است
فیاض 2 دانشمند ایرانی ترور شده را مقتول ISI عنوان کرد و ادامه داد: قاتل این 2 دانشمند ISI بود؛ فریدون عباسی دوانی هم که نفر سوم ترور شده بود و جان سالم به در برد، همین مسئله را بیان کرد.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران مسائل ذکر شده در بالا را نشان دهنده وجود سیاست‌گذاری‌های غلط در مباحث کلان دانشگاهی توصیف و ادامه یافتن این قبیل اقدامات را نامطلوب عنوان کرد.
* اغلب اقدامات برای آموزش عالی «وقت کشی» است
وی در ادامه گفت‌وگویش با فارس، با بیان اینکه اغلب اقدامات فعلی برای آموزش عالی «وقت‌کشی» است، خاطرنشان کرد: بنده با توجه به سیستم موجود اقدامی را مشاهده نمی‌کنم که آموزش عالی قادر به انجام دادنش باشد؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی هم به شدت به بن‌بست خورده و مسئله‌ای را پیش نمی‌برد.
فیاض با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی شرکت نمی‌کند، اظهار داشت: احمدی‌نژاد فردی اجرایی است و اکنون با ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی چون اقدامی پیش نمی‌رود، در جلسات حاضر نمی‌شود.
* آموزش عالی تئوری ندارد
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در پاسخ به این سوال که مشکل اصلی آموزش عالی در کجاست؟ با بیان اینکه مشکل اصلی در اینجاست که آموزش عالی تئوری ندارد، تصریح کرد: ما باید جهان را در این تجلی بدهیم؛ نه اینکه ایران را نوکر جهان کنیم.
وی با بیان اینکه اکنون دانشگاه‌های کشور به مؤسسات تحقیقاتی برای خارجی‌ها تبدیل شده‌اند، گفت: به طور مثال فعالیت‌های پژوهشی در فصل تابستان که بر روی تهران انجام می‌شود، مقاله‌هایش در مطبوعات اروپایی و آمریکایی منتشر می‌شود؛ یعنی تحقیقاتی که با پول کشور انجام شده است، توسط خارجی‌ها مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و این اصلا به صلاح کشور نیست.
* آموزش باید دانش محور باشد
فیاض با تاکید بر اینکه آموزش باید دانش محور باشد، خاطرنشان کرد: نظام آموزش عالی ایران کاملاً برعکس عمل می‌کند و به جای اینکه مهارت محور باشد، دانش محور است، یعنی فرد زمانی که درس پزشکی می‌خواند مهارت پزشکی پیدا نمی‌کند و فقط الفاظی را فرا می‌گیرد.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران اضافه کرد: آموزش عالی، آموزش را بلد نیست و به همین دلیل فردی که در رشته‌های فنی تحصیل می‌کند بعد از ورود به کارخانه مباحث مربوطه را فرا می‌گیرد.
* اگر پول نفت نبود نمی‌دانم دانشگاه‌های کشور چه می‌خواستند بکنند؟
وی با طرح این پرسش اگر پول نفت نبود نمی‌دانم دانشگاه‌های کشور چه کاری می‌خواستند بکنند؟ اظهار داشت: اگر نفت نداشتیم باید در دانشگاه‌ها را می‌‌بستیم؛ یعنی سرمایه‌های دانشگاه‌ها از طریق نفت تأمین می‌شود و هیچ تولیدی به درد بخوری در دانشگاه‌ها تولید نمی‌شود و فقط دانش‌های ابتدایی به دانشجویان آموخته می‌شود.
فیاض افزود: اگر دانشجویان به خارج از کشور بروند، می‌توانند تئوری‌ها را در خارج عملی کنند اما این تئوری‌ها را نمیتوان در داخل عملی کرد و به همین دلیل مهاجرت دانشجویان بالاست؛ زیرا درس‌هایی که در کشور می‌خوانیم برای به کارگیری در ایران مناسب نیست و آنها را باید در خارج به کار گرفت.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در همین زمینه خاطرنشان کرد: بهترین دانشگاه‌های کشور مانند صنعتی شریف، تهران و صنعتی امیرکبیر نقطه پرشی برای دانشجویان هستند و اغلب دانشجویان بعد از تحصیل در این دانشگاه‌ها از کشور خارج می‌شوند.
* آموزش عالی نیاز به تئوری کلان دارد
فیاض در پاسخ به این پرسش که برای حل مشکلات موجود در آموزش عالی باید از کجا شروع کرد و چه اقداماتی را انجام داد؟ با اشاره به اینکه نیاز به یک تئوری کلان داریم، گفت: هیچگاه نظام آموزش عالی حاضر نشده است برای تحقق این مسئله اقدامی کند.
* در دانشگاه‌ها باید چرخه علمی ایجاد شود
وی با تاکید بر اینکه برای دستیابی به تئوری باید کار کرد و حرف زدن صرف موثر نخواهد بود، خاطرنشان کرد: باید کسانی که اهل فن هستند در این خصوص کار کنند؛ آنگاه اگر اقدامی در جهت ایجاد دانشگاه ایرانی و بومی انجام شد تا چرخه علمی در کشور به وجود بیاید، اقدام مثبتی انجام شده است.
* پول نفت را می‌دهیم و علم را وارد می‌کنیم
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ایجاد چرخه علمی را نیازمند تئوری عنوان کرد و افزود: اکنون چرخه علمی وجود ندارد، زیرا ما پول نفت را می‌دهیم و علم را وارد می‌کنیم و بعد از مصرف علم وارداتی در کشور افراد تربیت شده را به خارج صادر می‌کنیم.
* آموزش عالی ایران برای خارجی‌ها کار می‌کند
فیاض با بیان اینکه آموزش عالی در ایران دارای ساختار است اما این ساختار برای خارجی‌ها کار می‌کند، اظهار داشت: یعنی ساختار آموزش عالی ما برای ایران نیست و این مسئله هم در پزشکی هم در رشته‌های فنی و هم در علوم انسانی در حال رخ دادن است.
* ساختار و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر کنند
وی پیشنهاد عملی خود برای حل مشکلات ذکر شده را اینگونه بیان کرد که ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی باید دچار دگرگونی شده و اعضای این شورا نیز باید تغییر کنند.
* حضور نخبگان در بخش‌های مرتبط با آموزش عالی
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران خواستار حضور تمام نخبگان در شوای عالی انقلاب فرهنگی و بخش‌های مرتبط با آموزش عالی شد و گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی بعد از مقام معظم رهبری سیاستگذار و برنامه‌ریز آموزش عالی بشمار می‌رود اما متاسفانه این شورا به درستی به وظیفه خود عمل نمی‌کند.
فیاض خاطرنشان کرد: دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یک دامپزشک است و منشی جلسه هم یک پزشک عمومی است و تمامی این مسائل در حالی رقم می‌خورد که علوم پزشکی و علوم پایه ربطی به فرهنگ و دانش ندارد.
* در آموزش عالی از افراد باسواد استفاده نمی‌شود
وی با بیان اینکه در علوم انسانی افراد باسواد زیادی در کشور حضور دارند، تاکید کرد: متاسفانه ساختار موجود در آموزش عالی فسیل است و از این افراد بهره نمی‌برد که امیدواریم این ساختار فسیل شده هر چه سریعتر بریزد.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به سیستم ارتقای اساتید گفت: این سیستم را بنگرید، آیا در این سیستم جز نوکرپروری اتفاق دیگر می‌افتد؛ در سیستم موجود ما نوکر کشورهای دیگر هستیم و هر اساتید نوکرتر باشد و ISI بیشتری تولید کند ارتقا می‌یابد.
* انتقاد از بی‌توجهی نسبت به اقدامات علمی که در داخل کشور انجام می‌شود
فیاض با ابراز انتقاد از بی‌توجهی نسبت به اقدامات علمی که در داخل کشور انجام می‌شود، اظهار داشت: فعالیت‌های علمی در داخل اصلا نمره و امتیازی ندارد. به طور مثال کتابی که بنده برای استراتژی آینده کشور نوشتم در دانشگاه تهران نمره صفر را گرفت و اعلام کردند که این کتاب ماخذ ندارد و بنده در پاسخ گفتم "ماخذش خودمم " و اعلام کردم که حاضرم در خصوص این کتاب مناظره کرده و یا کنفرانس بدهم.
وی در همین زمینه خاطرنشان کرد: این نظام آموزش عالی است که افراد در حالی که حتی یک مقاله در ایران چاپ نکردند، استاد تمام شدند؛ چرا؟ چون آنها در ISI مقاله دارند و ISI اصل است.
فیاض با بیان مجدد این نکته که مسائل دیگر که در بعضی اوقات به عنوان مشکل در آموزش عالی مطرح می‌شود «وقت‌کشی» است، تصریح کرد: بحثی همچون کنکور متمرکز را مشاهده کنید؛ آموزش عالی چه کار می‌کند؟ مگر مشکل ما در آموزش عالی فوق لیسانس، دکترا و کنکور متمرکز بود.
وی ادامه داد: این قبیل اتفاقات به این دلیل رخ می دهد که تصمیم‌گیران آموزش عالی خود را بالاتر از دیگران می‌بینند و از کسی برای مشورت دعوت نمی‌کنند تا افراد باسواد و متخصص در خصوص مسائل نظر بدهند.
* عملکرد دولت احمدی‌نژاد مانند گذشته است
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در پاسخ به این سوال که رویکرد دولت نهم و دهم که شعارهایش با دولت‌های دیگر متفاوت بود را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: عملکرد این دولت در ادامه گذاشته است و ما تغییری مشاهده نکردیم.
* دولت احمدی‌نژاد در بازسازی و ساخت کشور بسیار زحمت کشید
وی با اشاره به اینکه برخی تصور می‌کنند چون این دولت سرکار است نباید هیچ چیز را گفت، درحالی که نباید اینطور باشد، تصریح کرد: به نظر بنده بزرگترین مشکل در حوزه علوم انسانی در دولت نهم و دهم بوده است؛ البته دولت احمدی‌نژاد در بازسازی و ساختن کشور بسیار زحمت کشید اما در علوم انسانی هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
* انتقاد از نگاه کمی به دانشگاه‌ها
وی بخش بعدی سخنان خود را به ارزیابی نگا‌‌ه‌های کمی به دانشگاه‌ها و ساخت ساختمان‌های دانشگاهی و عدم توجه به نگاه کیفی به دانشگاه‌ها اختصاص داد و در این زمینه گفت: در دوره هاشمی تا بحث فرهنگ مطرح می‌شد، دولت اعلام می‌کرد که ما این تعداد کتابخانه و دانشگاه ساختیم که این رویه در دولت‌های بعدی هم ادامه پیدا کرد.
* نبود تئوری مشکل آموزش عالی
فیاض با یادآوری اینکه در دوره خاتمی شلوغ کاری‌های سیاسی انجام می‌شد و نامش را توسعه سیاسی گذاشتند و رویکردها تفاوتی نکرد، خاطرنشان کرد: در نهایت آن چیزی که ما نداریم فقط یک چیز است و آن نبود «تئوری» است؛ یعنی تئوری کلان آموزش عالی که در آلمان وجود دارد و دانشگاه‌ها براساس آن حرکت می‌کنند و یا مثلا تئوری دِکارت که مبنا را می‌گذارد و براساس آن دانشگاه درست می‌شود اما ما آن تئوری را پیدا نکردیم.
وی با بیان اینکه به طور مثال بحث حکمت که بنیادی‌ترین بحث است و بنده آن را مقابل فلسفه غربی و عرفان شرقی مطرح می‌کنم می‌تواند بحث بنیانی آموزش عالی باشد، گفت: در جلساتی ما را دعوت کردند و از این مسئله سخن گفتیم و اعتنایی به آن نشد؛ همین مسئله باعث شده که من امروز فقط در خصوص حکمت بنویسم و سخنی نگویم.
* دانشگاه‌های غربی فرهنگ و علم را در کنار هم دارند؛ دانشگاه‌های ایران ناهمگن هستند
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که اساتید در به وجود آمدن شرایط فعلی چقدر مقصرند؟ گفت: کسی که در خارج از کشور تربیت شده و به ایران آمده است با توجه به اینکه استادش انگلیسی یا فرانسوی باشد، نحوه رفتارش نیز شبیه به اساتید‌ش است، حتی اگر 6 ماه به کشوری بروند و باز گردند کاملاً آن طرفی می‌شوند؛ زیرا فقط در دانشگاه‌های آنها علم نیست بلکه فرهنگ خاصشان نیز هست به همین دلیل به شدت دارای دانشگاه‌های ناهمگن هستیم.
وی اضافه کرد: آنهایی که تربیت و تعلیمشان در داخل است، هنوز نتوانسته‌اند ساختاری تولید کنند که در داخل چرخه علمی تولید کند که در این زمینه دشمن بیشتر از ما متوجه می‌شود و به همین دلیل آقای علیمحمدی را ترور کرده و بعد از آن آقای شهریاری را نیز ترور می‌کنند؛ یعنی کسانی که در داخل چرخه علمی تولید ترور می‌شوند.
فیاض با اشاره به اینکه شهید علیمحمدی و شهریاری در داخل کشور تحصیل کردند و دشمن این افراد را ترور کرد، یادآور شد: این اقدامات مانند آنچه در اوایل انقلاب رخ می‌داد صورت گرفت؛ یعنی مانند اول انقلاب که مطهری را زدند چون دشمن می‌داند چه کسانی را باید بزنند.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به شهید قرنی گفت: قرنی قصد داشت یک ساختار ارتش بومی درست کند، مطهری می‌توانست یک فلسفه بومی درست کند، و مفتح هم وحدت حوزه و دانشگاه را دنبال می‌کرد و دشمن به همین دلیل آنها را ترور کرد و این نکته بسیار مهمی است.
* دشمن به دنبال این است که چرخه علمی در ایران شکل نگیرد
فیاض با بیان اینکه دشمن به دنبال این است که چرخه علمی در ایران شکل نگیرد، تصریح کرد: این نکته مهمی است که چرا دشمن افراد تحصیل کرده در داخل مانند شهریاری که در بحث پرتوها هم فعالیت کرده است و آقای علیمحمدی را ترور می‌کند
* شهیدان علیمحمدی و شهریاری در حال ایجاد چرخه‌های علمی در کشور بودند
وی با بیان اینکه افراد ترور شده در حال ایجاد چرخه‌های علمی در کشور بودند، اظهار داشت: مطهری را ترور می‌کنند تا این چرخه‌ها درست نشود؛ دشمن به دنبال این است که چرخ دنده‌های چرخه علمی را بشکند، میله‌هایش را شکسته و لای این چرخه دنده‌ها چوب بگذارد و تمامی این اتفاقت در حالی رخ می‌دهد که آموزش عالی با اقدامات خود بیشتر به این روند کمک می‌کند.
* آموزش عالی باید کتاب محور باشد نه مقاله محور
این استاد دانشگاه با اشاره مجدد به سیستم ارتقا اساتید گفت: به این سیستم بنگرید که مقاله محور است و نه کتاب محور؛ اگر کتاب محور بود و آن هم کتاب‌هایی بومی، آموزش عالی سرنوشت بهتری داشت، نه اینکه ISI مرجع باشد که معلوم نیست مقالاتش کجا به چاپ می‌رسد و چه کسانی از آن استفاده می‌کنند.
* کتاب‌های تألیف بومی چرخه علمی تولید می‌کند
فیاض با بیان اینکه آنچه باید چرخه علمی تولید کند کتاب‌های تألیف بومی است، نه ترجمه، خاطرنشان کرد: اگر کتاب محوری اصل و اساس باشد و اساتید براساس آن رتبه‌بندی شوند، چرخه علمی و بومی در کشور ایجاد می‌شود اما زمانی که مقاله محور باشد، مقاله‌ها نوشته شده و به خارج فرستاده می‌شود و این اقدام دستاوردی برای خارجی‌ها می‌شود.
وی با بیان اینکه با روند فعلی زحمت را دانشگاهیان ایرانی می‌کشند اما بهره‌مندی از این فعالیت‌ها توسط خارجی‌ها صورت می‌گیرد، اظهار داشت: این اقدامی است که در حال انجام شدن است، مانند نفت؛ چطور منابع نفت، گاز، آب، خاک و معدن وجود دارد اما چرخه ایرانی برای آن درست نمی‌کنند، چرا نمیتوان این چرخه را درست کرد چون دانشگاه ارتباطی با صنعت نداریم و به همین دلیل مجبوریم نفت خام صادر کنیم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: ما نمی‌توانیم مسائل را باز تولید کنیم یعنی فرهنگ تولیدی نداریم و تمام ساختار کشور اینگونه است، آنگاه چه اتفاقی در کشور می‌افتد، درس می‌خوانیم اما این درس‌ها به کار نمی‌آید.
* نظام آموزش عالی مهارتی نیست
فیاض در همین زمینه با بیان اینکه هر روز دانشجوها پیش ما آمده و از ما امضا می‌گیرند تا به خارج رفته و تحصیل کنند و این بدبختی است، خاطرنشان کرد: برخی از دانشجویان باسواد از ایران خارج می‌شوند، چرا؟ چون نظام آموزشی عالی مهارتی نیست و فقط تئوریک است.
* تئوری‌هایی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود کاربردی نیست
وی با بیان اینکه تئوری‌هایی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود کاربردی نیست، گفت: اگر دروس کاربردی بود غرب هم بهتر خوانده می‌شد؛ نه اینکه دانشگاهیان صورتی از غرب‌زدگی را بخوانند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما اگر آثار ماکس وبر را می‌خواندیم، شرایطمان مثل امروز نبود، گفت: وبر کسی است که می‌گوید علوم را بومی کنید و دانش فرهنگی را مدنظر قرار داده است، با توجه به اینکه فرهنگ هر یک کشور به یک صورت خاص است در نتیجه دانشش هم به صورتی خاص خواهد بود.
فیاض همچنین خاطرنشان کرد: ما نه ایران را شناختیم، نه غرب و نه جهان را و یک صورتک‌هایی را برای ظاهرسازی می‌آوریم و دانشگاه و حوزه با این صورتک‌ها می‌جنگد و حتی حوزه هم حاضر نیست غرب را عمیق بخواند.
وی ادامه داد: می‌توان بدون ارسطو ابوعلی‌سینا را فهمید؟ می‌توان بدون بوعلی‌سینا در دنیای جدید غرب را فهمید؟ نه، نمیتوان زیرا ارسطو آمد در بوعلی سینا و از بوعلی سینا به غرب رفت؛ آنگاه ما چرخه جهانی علمی را درک نمی‌کنیم و شکست می‌خوریم.
این استاد دانشگاه با طرح این پرسش که کشورهای دیگر مانند ژاپن و یا چین چه می‌کنند؟ اظهار داشت: در برخی موارد اقدامات چینی‌ها را که مشاهده می‌کنم، جا می‌خورم، حتی از اقدامات روس‌ها هم شگفت زده می‌شوم اما چرا ما از فضای غفلت بیرون نمی‌آییم؟
فیاض با بیان اینکه ما از چرخه دنیا برکناریم و اگر بحث‌هایی مانند لبنان و اسرائیل نبود فکر نمی‌کنم ما دیگر نقش جهانی داشتیم، تصریح کرد: چرخه علمی بیشتر فراتر از این بحث‌هاست و بنده با توجه به رویکرد فعلی فقط می‌توانم بگویم "برای کشور متاسفم. "
وی در پایان سخنان خود با تاکید بر اینکه باید جهان را در ایران شناسند و جهان را به ایران آورد و باز تولید ایرانی کرد، گفت: چرخه علمی جهانی باید در ایران رخ دهد و این اقدامات باید توسط حوزه و دانشگاه انجام شود که مشکلات فعلی تغییر حوزه دانشگاه‌هاست و نظام آموزش عالی و شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در آن نقش دارند.